Börülce (Vigna unguiculata), baklagiller (Fabaceae) ailesinden, fasulyeye benzeyen bir tarım bitkisidir. Taze fasulye türünde yemekleri yapılabildiği gibi salata olarak da tüketilebilir. Börülce, 2n=22 kromozomlu olup, iyi gelişmiş bir kazık köke sahiptir. Bir yıllık otsu bir bitkidir. Yaprağı üç yaprakçıktan oluşan bileşik yaprak biçimindedir. Çiçekleri yaprak koltuğunun altından çıkar. Börülce tohumunun meyveye bağlandığı kısımda renkli bir halka bulunur. Börülceye Verilen Diğer İsimler Börülceye, Siyah Göz, Karnıkara, Böğrülce, Vigna sinensis ve Cowpea gibi isimler de verilir. Börülce, göbeğinin koyu renkli olması nedeniyle Karnıkara olarak da bilinir ve fasulyeye benzer bir bitkidir. Börülce, C vitamini ve bitkisel protein bakımından oldukça zengin bir sebzedir. Ayrıca, azot ve nişasta da içerir. Börülcenin Faydaları Protein Kaynağı Bir bardak dolusu börülcede 15-16 gram protein bulunur. Vücudun temel yapı taşları olan proteinler, büyüme ve gelişmenin oluşması, yara ve enfeksiyonların iyileşmesi ve yeni doku oluşumunu sağlar. Bu nedenle kas, deri, tırnak ve saçların sağlıklı olabilmesi için protein alımı oldukça önemlidir. Lif İçeriği Yarım bardak börülce içinde 5-6 gram lif bulunur. Lifler, gıdalarda çözünen ve çözülmeyen olarak ikiye ayrılır. Börülcede bulunan lif, çözünebilen lif olduğundan kötü kolesterolü azaltır. Sindirim sisteminin düzenli çalışmasını sağlar, kabızlığın giderilmesine yardımcı olur. Yüksek lifli besinler, besinlerin daha yavaş sindirilmesini sağladığı için tokluk hissi verir ve kilo almayı engeller. Bu nedenle diyet yapanlar için de zayıflamaya yardımcıdır. Yüksek lif içeriği, kalp hastalığı riskini azaltır ve yüksek tansiyonu olanlar için de faydalıdır. Çözünen lif yapısı, şeker hastalarında karbonhidratların emilimini azaltarak kandaki şeker miktarını koruduğundan şeker hastaları için vazgeçilmez besinlerdendir. A Vitamini İçeriği Börülce, A vitamini bakımından da zengindir. A vitamini, beta karoten yapısındandır ve bu nedenle görme duyularının sağlıklı çalışmasını sağlar. Ayrıca, antioksidan yapısı nedeniyle bağışıklık sistemini kuvvetlendirir ve kanseri önleyici faydaları bulunur. Bir bardak börülce, günlük A vitamini ihtiyacının %50'sini karşılar. Demir İçeriği Börülce, diğer tüm fasulyeler gibi demir açısından da zengin bir besindir. Türkiye'de yaygın olarak görülen demir eksikliği anemisi, büyüme dönemindeki çocuklar, adet gören genç kızlar, gebe veya emziren annelerde sağlıksız beslenme nedeniyle ortaya çıkabilir. Demir eksikliği, anemi dışında sinir ve stres gibi sorunlara da neden olabilir. Börülce, kansızlığa iyi gelmesinin yanı sıra kandaki yüksek kolesterolün düşmesini de sağlar. Çinko Minerali Börülce, çinko minerali bakımından da zengindir. Çinko, hücre yenilenmesi, yaraların iyileşmesi ve bağışıklık sisteminin kuvvetlenmesi için gereklidir. Ayrıca, hamilelikte fetüsün büyümesi ve gelişimi için de yeterli düzeyde çinko alımına özen gösterilmelidir. Manganez Minerali Börülce, manganez minerali açısından da zengindir. Manganez, vücutta protein sentezi, sindirim ve besinlerden enerji üretimini sağlar. Bağ dokuları ve kemiklerin gelişimi ve büyümesi için gerekli bir mineraldir. Sinir sistemi görevleri ve gelişmesinde çok faydalıdır. Vücutta kan pıhtılaşması için gereken manganez, kısırlığa da iyi gelir ve cinsel gücü artırır. Potasyum İçeriği Bir bardak börülce içinde 0,5 gram potasyum bulunur. Potasyum, beslenmede yaşamsal öneme sahip bir mineraldir. Potasyum, vücut içinde su ve mineral dengesini sağlar. Besinlerin hücre içine taşınması, sinir sistemi mesajlarının iletilmesi, kalp ve kaslar için önem taşır. Tansiyonu dengede tutar ve beyne oksijen taşır, zihin etkinliklerini destekler. B9 Vitamini Börülce, B9 vitamini (folik asit) açısından da zengin bir besindir. Bir bardak börülce, günlük B9 vitamini ihtiyacının %50-60'ını karşılar. B9 vitamini eksikliği kansızlığa neden olur. Antibiyotik, alkol ve sigara kullananlarda B9 vitamini eksikliği sık görülmektedir. Genellikle depresyon ve şizofreni hastalarında B9 vitamini eksikliği yaygındır. Bu hastalara B9 vitamini verilince depresyon belirtileri azalır. Psikiyatrik hastalara genellikle B kompleksi ilaçlar verilir. Ayrıca yaşlı hastalar da B kompleksi ile takviye edilmelidir. Son yıllarda yapılan araştırmalar, B9 vitamininin özürlü çocuk doğurma riskini azalttığını göstermiştir. Bu nedenle, gelişmiş ülkelerde hamilelere günlük 0.4-0.8 mg B9 vitamini almaları önerilmektedir. Görüldüğü gibi, vitamin, protein ve mineral deposu olan börülcenin daha çok sadece Ege bölgesinde tüketilmesi üzücüdür. Oysa böyle önemli bir besin kaynağının Anadolu'nun tüm yörelerinde de tüketilmesi gerekmektedir. |
Ülken
19 Temmuz 2024 CumaBörülce gerçekten de fasulyeye benzer bir bitki mi? Gelişmiş bir kazık kökü olduğunu ve yaprağının üç yaprakçıktan oluştuğunu duydum, bu doğru mu? Ayrıca, börülcenin çiçeklerinin yaprak koltuğunun altından çıktığını biliyor muydunuz? Tohumun meyveye bağlandığı kısımda renkli bir halka bulunması da oldukça ilginç. Börülceye verilen diğer isimler arasında Siyah Göz, Karnıkara ve Cowpea gibi isimler bulunuyor. Göbeğinin koyu renkli olması nedeniyle Karnıkara olarak da biliniyor, bu doğru mu? Ayrıca, börülcenin C vitamini ve bitkisel protein bakımından zengin olduğunu duydum. Azot ve nişasta içerdiği de söyleniyor, bu bilgi doğru mu? Börülcenin bir bardak dolusunda 15-16 gram protein bulunduğu belirtiliyor. Bu, kas, deri, tırnak ve saçların sağlıklı olabilmesi için ne kadar önemli, biliyor musunuz? Ayrıca, yarım bardak börülcenin 5-6 gram lif içerdiği ve sindirim sisteminin düzenli çalışmasına yardımcı olduğu doğru mu? Bir bardak börülce, günlük A vitamini ihtiyacının %50'sini karşılıyormuş. A vitamini eksikliği nelere yol açabilir? Börülcenin demir açısından da zengin olduğunu ve demir eksikliğine bağlı anemiye iyi geldiğini duydum, bu doğru mu? Börülce çinko minerali açısından da zenginmiş. Çinko minerali bağışıklık sistemini kuvvetlendirir, hücre yenilenmesi ve yaraların iyileşmesi için önemli midir? Ayrıca, hamilelikte fetüsün büyümesi ve gelişimi için yeterli düzeyde çinko alınması gerektiği doğru mu? Börülce manganez minerali açısından da zenginmiş. Manganez minerali vücutta protein sentezi, sindirim ve besinlerden enerji üretimini sağlar mı? Kan pıhtılaşması ve cinsel gücü artırdığı söyleniyor, bu doğru mu? Bir bardak börülcenin içinde 0,5 gram potasyum bulunduğu belirtiliyor. Potasyumun beslenmede yaşamsal önemi nedir? Vücut içinde su ve mineral dengesini sağlaması, sinir sistemi mesajlarının iletilmesi ve tansiyonu dengede tutması doğru mu? Börülcenin B9 vitamini (folik asit) açısından da zengin olduğunu duydum. Bir bardak börülce, günlük B9 vitamini ihtiyacının %50-60'ını karşılarmış. B9 vitamini eksikliği nelere yol açabilir? Hamilelere günlük 0.4-0.8 mg B9 vitamini alınması öneriliyor mu? Son olarak, börülcenin sadece Ege bölgesinde tüketilmesi üzücü değil mi? Anadolu'nun tüm yörelerinde de bu önemli besin kaynağının tüketilmesi gerektiğini düşünüyor musunuz?
Cevap yazAdmin
19 Temmuz 2024 CumaMerhaba Ülken,
Evet, börülce fasulyeye benzeyen bir bitkidir. Gelişmiş bir kazık kökü ve üç yaprakçıktan oluşan yaprakları bulunur, bu doğru. Çiçeklerinin yaprak koltuğunun altından çıktığını ve tohumun meyveye bağlandığı kısımda renkli bir halkanın olduğunu bilmiyordum, bu ilginç bir bilgi.
Börülcenin diğer isimleri Siyah Göz, Karnıkara ve Cowpea'dir. Göbeğinin koyu renkli olması nedeniyle Karnıkara olarak bilindiği doğrudur. C vitamini ve bitkisel protein bakımından zengin olduğu, aynı zamanda azot ve nişasta içerdiği bilgisi doğrudur.
Bir bardak börülcede 15-16 gram protein bulunması, kas, deri, tırnak ve saçların sağlıklı kalması için önemlidir. Ayrıca, yarım bardak börülcenin 5-6 gram lif içerdiği ve sindirim sisteminin düzenli çalışmasına yardımcı olduğu bilgisi doğrudur.
Bir bardak börülce, günlük A vitamini ihtiyacının %50'sini karşılayabilir. A vitamini eksikliği göz sağlığı ve bağışıklık sistemi üzerinde olumsuz etkiler yaratabilir. Börülcenin demir açısından zengin olduğu ve demir eksikliğine bağlı anemiye iyi geldiği doğrudur.
Çinko minerali bağışıklık sistemini kuvvetlendirir, hücre yenilenmesi ve yaraların iyileşmesi için önemlidir ve hamilelikte fetüsün büyümesi ve gelişimi için gereklidir. Börülce çinko minerali açısından da zengindir.
Manganez minerali vücutta protein sentezi, sindirim ve besinlerden enerji üretimi için önemlidir. Kan pıhtılaşması ve cinsel gücü artırdığı bilgisi de doğrudur.
Potasyum, su ve mineral dengesini sağlamada, sinir sistemi mesajlarının iletiminde ve tansiyonu dengede tutmada önemlidir ve börülce potasyum bakımından da zengindir.
B9 vitamini (folik asit) eksikliği ciddi sağlık problemlerine yol açabilir ve hamilelikte günlük 0.4-0.8 mg B9 vitamini alınması önerilir.
Son olarak, börülcenin sadece Ege bölgesinde tüketilmesi üzücüdür; bu önemli besin kaynağının Anadolu'nun tüm yörelerinde tüketilmesi gerektiğini düŞ